Rembrandt versus Dutch Design
Wat kunnen ontwerpers leren van Rembrandt?
Soms komt uit de meest onverwachte hoeken een genialiteit tevoorschijn die geschiedenis kan schrijven. Neem bijvoorbeeld het waargebeurde verhaal van de molenaarszoon uit het zuidwesten van Holland die uitgroeide tot één van de grootste schilders aller tijden. Rembrandt Harmenszoon van Rijn werd in 1606 geboren in Leiden, en wist ondanks zijn bescheiden komaf de Nederlandse schilderkunst voorgoed te veranderen. De geroemde en gerespecteerde kunstenaar drukte zijn stempel op de Nederlandse cultuur – en op zijn eigen tijd, die inmiddels in de schilderkunst alom te boek staat als de Nederlandse Gouden Eeuw. In tegenstelling tot de barokke stijlen die op dat moment in Europa de boventoon voerden, bleef Rembrandt met zijn kunst juist dicht bij huis en bracht zo een ware revolutie teweeg. Hij vormde de inspiratie voor het werk van uiteenlopende professionals tot ver buiten de grenzen van zijn eigen tijd en discipline.
Nu, enkele eeuwen later, is de grote meester nog altijd relevant. In dit artikel leest u hoe zijn werk het uitgangspunt kan zijn voor hedendaags design.
Wat maakt Rembrandt zo bijzonder?
De geroemde en gerespecteerde kunstenaar drukte zijn stempel op de Nederlandse schilderkunst. Hij schilderde, etste en tekende ijverig en creëerde tijdens zijn leven ruim zeshonderd schilderijen en zo’n tweeduizend tekeningen. Met zijn kenmerkende gebruik van licht en schaduw was hij zijn tijd ver vooruit. Er wordt wel gezegd dat hij met zijn bekwame penseelstreken in staat was een virtueel venster te openen naar de ziel van zijn onderwerpen. Over zijn vakmanschap valt dus niet te twisten. Maar dat is niet het enige wat hem zo bijzonder maakt. Hij deed het namelijk ook net even anders dan de rest. Toentertijd was het gebruikelijk dat kunstenaars de wereld rondtrokken en zich tijdens hun verre reizen lieten inspireren. Rembrandt bleef echter altijd dicht bij huis en putte zijn inspiratie juist uit zijn eigen omgeving en cultuur. Met zijn eigengereide aanpak, onnavolgbare vakkundigheid en indrukwekkende oeuvre kan Rembrandt op alle fronten baanbrekend worden genoemd.
Rembrandts nalatenschap
De tijd heeft uiteraard niet stilgestaan en de Nederlandse cultuur heeft zich sindsdien verder ontwikkeld. Er bestaat echter nog altijd een sterke connectie met de nalatenschap en filosofie van de grote meester. Zoals Rembrandt zijn eigen plan trok, zo baant ook de hedendaagse Nederlandse cultuur haar eigen weg. Dit geldt zeker voor de designwereld, waar de Nederlanders zich onderscheiden met hun individuele en onverwachte stijl. Tegelijk kan Dutch Design echter ook moeilijk te definiëren zijn, juist vanwege zijn inventieve en flexibele aard. Ter ere van het unieke Hollandse DNA en de 350e sterfdag van de grote meester is 2019 in Nederland uitgeroepen tot het Jaar van Rembrandt.
Rembrandt in Milaan
Het is geen grote verrassing dat dit eerbetoon aan het Nederlandse erfgoed, en Rembrandt van Rijn in het bijzonder, dit jaar ook het uitgangspunt vormt voor het Nederlands paviljoen tijdens de Milan Design Week – het grootste designevenement ter wereld. De tentoonstelling van het paviljoen, getiteld Masterly, is te zien van 9 t/m 14 april in het historische Palazzo Francesco Turati in Milaan, in het groeiende kunst- en designdistrict 5vie. Hier brengen ruim vijftig ontwerpers, kunstenaars en vaklieden, geïnspireerd door belangrijke thema’s uit zijn werk, een eerbetoon aan de iconische schilder.
“Thema’s die in de designcreaties veelvuldig terugkeren zijn de ‘kleuren van Rembrandt’ en zijn meesterlijke spel met licht en donker”, aldus Masterly-curator Nicole Uniquole in een recent interview in het magazine Notes dat hier te lezen is. “Ik heb enkele ontwerpers gevraagd een specifiek werk uit zijn oeuvre als uitgangspunt te nemen.” Met Rembrandt als inspiratie voor innovatie presenteert Masterly dit voorjaar vernieuwend hedendaags design met een bijzondere historische twist én de unieke, eigengereide signatuur waar de Nederlanders om bekendstaan.
--
--
